تاثیر خلاقیت در چاپ
حرفه چاپ پر از فرصت‌هاست، کافی است ایده‌های خلاق در کنار آن قرار بگیرند. ببینید همین چاپ دیجیتال و لارج‌فرمت چه حجم وسیعی از کارهای چاپی با خود آورده که پیش از این هیچ درآمدی برای چاپکاران ایجاد نمی‌کرد. پرده‌ها در ابعاد بزرگ پیش از این در تعداد اندک و با محدودیت تصاویر به صورت پارچه‌نویسی، برای برخی مناسبت‌های مذهبی و سیاسی کاربرد داشت، حالا به هر مناسبتی شخصی یا اجتماعی و سیاسی و به راحتی و با دست و دلبازی با چاپگرهای لارج‌فرمت تولید می‌شود. کافی است به گوشه و کنار خود نگاهی بیندازیم تا تنوع و فراوانی بنرها و تابلوها و طومارها را برای بازگشت حاجی‌ها و زائران اماکن مقدسه تا موفقیت در مسابقات ورزشی یا تحصیلی و درگذشت هر مرحومی را در کوی و برزن‌های شهرمان نظاره کنیم.
تنوع چاپ دیجیتال فرصت‌هایی برای دکوراسیون داخلی، چاپ آلبوم‌های عکس و گزارش و کتاب‌های اختصاصی و تک نسخه و کم شمار پدید آورده که قبل از ابداع این شیوه چاپی سابقه نداشته‌اند.
در زمینه چاپ افست نیز نمونه‌های از این دست کم نیستند. برای نمونه کافی است به پیک‌های تبلیغاتی در محلات و شهرها و بخش‌های مختلف کشور اشاره کنیم که حجم قابل توجهی کار در رشته تبلیغات و البته چاپ و توزیع ایجاد کرده‌اند. علی‌رغم سابقه طولانی چاپ افست، هیچ‌گاه به قدر امروز به این صورت فراگیر و تخصصی با چنین پدیده‌هایی مواجه نبودیم. همچنین برخی بسته‌بندی‌های خلاق برای فست‌فودها و حتی دیزی سنتی! همین دو مورد کافی است که بدانیم فکر خلاق می‌تواند زمینه‌ساز بازار کار قابل توجهی برای چاپ باشد.
ایده‌های جدید در زمینه تولید مطبوعات و گاهنامه‌ها و تبلیغات می‌تواند بخشی از صنعت چاپ را فعال کند.
خلاقیت برای ایجاد سفارش کارهای چاپی در حوزه سیلک‌اسکرین (و باز هم چاپ لارج‌فرمت) در مناسبت‌های مذهبی نیز جای خود را دارد. مراسم ماه محرم و عاشورای حسینی جلوه‌ای خیره‌کننده از فرصت‌هایی است که هر سال برگ تازه‌ای به آن افزوده می‌شود. گزارشی که در همین شماره می‌خوانید گوشه‌ای از کارهای چاپی محرمی را به تصویر کشیده است.
علاوه بر فرصت‌های داخلی – که در کشوری با جمعیت هفتاد و چند میلیونی کم نیستند- خانواده چاپ ایران فرصت‌هایی طلایی در کشورهای همسایه دارند که آنچنان که باید مورد توجه قرار نگرفته‌اند.
متاسفانه همان ضعف‌هایی که در سایر بخش‌های تولیدی و خدماتی کشور برای کسب سهمی از بازار منطقه‌ای و بین‌المللی به چشم می‌خورد، در زمینه صادرات صنعت چاپ نیز تکرار می‌شود.
ساختار اداری، قانونی، بازرگانی، گمرکی و حتی روانی جامعه ما – شاید به برکت درآمد سرشار نفتی- همگی برای سهولت واردات شکل گرفته‌اند که همچون سوپاپی یکطرفه عمل می‌کنند و مسیر عکس آن را بسیار دشوار می‌سازد. صادرات دشوار و واردات آسان سابقه‌ای تاریخی دارد که حتی فارغ از شرایط تحریم و تشویق و تنبیه‌های موردی و در هر شرایطی، کم و بیش پایدار مانده است. اگر همه راه‌های قانونی برای واردات بسته شوند، باز هم از طریق قاچاق راه خود را پیدا می‌کند، در حالی که صادرات از چنین توانی برخوردار نیست.
متاسفانه صاحبان صنایع و تولیدکنندگان و حتی صادرکنندگان ما- به جز رشته‌ها و کالاهایی که به طور سنتی به خارج می‌رود- از روحیه و توان کافی برای حضور در بازارهای خارجی برخوردار نیستند و حتی توان بهره‌برداری از فرصت‌هایی را که به پای خود به سراغشان می‌آید، نیز ندارند.
بازار کتاب و خدمات نشر بین کشورهای فارسی زبان همسایه، فرصتی آماده بود که طی دو دهه گذشته با مراجعه افرادی از آن کشورها و بردن تعدادی کتاب صورت می‌گرفته و از سوی فعالان نشر در کشور ما پاسخی سازمان یافته و درخور به آن تقاضاها داده نشده و بهره‌برداری هدفمند و پایداری از آن فرصت‌ها صورت نگرفته است.
اما فرصت‌های دیگری در همسایگان دیگر و به ویژه در کشور عراق برای خانواده چاپ وجود دارد که می‌تواند حجم معینی از سفارشات در زمینه بسته‌بندی و تبلیغات و نشر را برای ما فراهم سازد. گوشه‌ای از این پتانسیل را در گزارش اقتصاد چاپ و بازار محرم می‌توان مشاهده کرد.
علی‌رغم این کاستی‌ها، باید گفت خانواده چاپ برای حل بسیاری از مشکلات و ناهنجاری‌های خود، چاره‌ای جز ورود به بازارهای منطقه‌ای و جهانی ندارد. باید توانایی حضور در این بازار را به سرعت کسب کنیم و از این رهگذر روش‌های نوین مدیریتی و ارتقای کیفیت و استانداردسازی چاپ را در کنار تامین درآمد، کسب کنیم. در غیر این‌صورت بازار خارجی دیر یا زود، ما را در خود هضم خواهد کرد. به یاد داشته باشیم که این فرصت‌ها همیشگی نیستند.
برای موفقیت در این راه، علاوه بر خلاقیت، قدری همت و تدبیر را نیز باید چاشنی کارمان کنی
منبع خبر: مجله صنعت چاپ
