در دنیای امروز، سازمانها برای بقا و رشد، ناگزیر از تطبیق با تغییرات سریع تکنولوژی، بازار و نیاز مشتریان هستند. در این مسیر، نوع نگرش و سبک مدیریت نقش تعیینکنندهای دارد.
بهطور کلی، دو رویکرد عمده در مدیریت قابل شناسایی است: مدیریت سنتی و مدیریت سیستمی.
مدیر سنتی بیشتر بر کنترل مستقیم، تجربه شخصی و تصمیمگیری فردی تکیه دارد، در حالی که مدیر سیستمی با استفاده از داده، فرآیند و فناوری، تصمیمگیری را علمی و هماهنگ میسازد.
تعریف مدیر سنتی
مدیر سنتی فردی است که شیوههای مدیریتی او بر پایه تجربه، عادتها و روشهای گذشته استوار است. این مدیران معمولاً تصمیمات خود را بر اساس حس، تجربه یا سلیقه شخصی اتخاذ میکنند و ساختار سازمان را بیشتر به صورت سلسلهمراتبی و دستوری اداره مینمایند.
در این مدل، ارتباطات از بالا به پایین است و مدیر نقش محوری در تمام تصمیمها دارد.
ویژگیهای مدیر سنتی
تمرکز بر کنترل و نظارت مستقیم کارکنان.
اعتماد زیاد به تجربه شخصی و کمتوجهی به دادهها.
ساختار سختگیرانه و سلسلهمراتبی.
مقاومت در برابر تغییر و نوآوری.
تصمیمگیری بر پایه احساس یا روابط شخصی.
عدم استفاده مؤثر از فناوری و سیستمهای اطلاعاتی.
تعریف مدیر سیستمی
مدیر سیستمی کسی است که با نگرش جامع، فرآیندمحور و دادهمحور به سازمان مینگرد. این نوع مدیر از فناوری اطلاعات، سیستمهای ERP، شاخصهای عملکرد (KPIs) و تحلیل دادهها برای تصمیمگیری استفاده میکند.
در دیدگاه سیستمی، سازمان مانند یک موجود زنده است که اجزای آن باید هماهنگ و همراستا عمل کنند تا اهداف کلان محقق شوند.
ویژگیهای مدیر سیستمی
تصمیمگیری بر پایه اطلاعات دقیق و تحلیل دادهها.
تمرکز بر فرآیندها به جای افراد.
استفاده از سیستمهای نرمافزاری یکپارچه برای مدیریت بخشها.
توانایی شناسایی ارتباط بین اجزای مختلف سازمان (تولید، مالی، فروش، منابع انسانی و …).
تشویق به نوآوری و بهبود مستمر.
ایجاد شفافیت و پاسخگویی در تمام سطوح سازمان.
تفاوتهای کلیدی بین مدیر سیستمی و سنتی
مقایسه | مدیر سنتی | مدیر سیستمی |
منبع تصمیمگیری | تجربه شخصی و حس درونی | داده، تحلیل و سیستم اطلاعاتی |
ساختار سازمانی | سلسلهمراتبی، متمرکز | فرآیندمحور، هماهنگ و شفاف |
رویکرد به تغییر | مقاومت در برابر تغییر | استقبال از تحول و فناوری |
شیوه کنترل | نظارت مستقیم بر افراد | کنترل مبتنی بر شاخصها و عملکرد |
ابزار مدیریت | فرمهای کاغذی، دستورهای شفاهی | ERP، داشبورد مدیریتی، BI |
ارتباطات سازمانی | عمودی (از بالا به پایین) | افقی و شبکهای |
هدف نهایی | انجام کار طبق روال | بهبود مستمر و بهرهوری کل سیستم |
جمعبندی
مدیر سنتی بر تجربه، کنترل مستقیم و تصمیمگیری فردی تکیه دارد، در حالیکه مدیر سیستمی با استفاده از داده، فناوری و تحلیل، تصمیمها را علمی و هماهنگ میگیرد.
مدیریت سیستمی باعث شفافیت، چابکی و بهبود مستمر سازمان میشود؛ در نتیجه، مدیریت سنتی به حفظ وضع موجود میاندیشد، اما مدیریت سیستمی به رشد و تحول.